 |
| تقویم فعالیتهای کشاورزی و دامداری در روستای قاسم آباد |
 |
| گاجمه برای شخم زدن زمین به کار میرود |
 |
| گاجمه قاسم آباد غالبا دو شأنه یا تیر حائل دارد که یکی بلندتر از دیگری است و از دسته یا مشته تجاوز می‌کند، ولی "لت" فقط دارای یک مشته و یک شانه است که داخل "لت" میشود |
 |
| نمایی از روستای قاسم آباد علیا |
 |
| سدی روی رودخانه (روستای گوهردان - آستانه اشرفیه |
 |
| کار روی پاچال |
 |
| روستایی در حال استفاده از "لت" برای مسطح کردن زمین و آماده سازی برای نشا |
 |
| زنان و مجموعه تار‌های پیچیده شده |
 |
| زن در حال نشا |
 |
| زنان در حال نشا |
 |
| زنان در حال و جین |
 |
| زنان در حال و جین |
 |
| زنان بیجار |
روستای "قاسم آباد" که در ساحل دریای خزر و به فاصله ده کیلومتری جنوب شرقی شهرستان رودسر و در مغرب چابکسر و کلاه چای در پای دامنه شمالی سلسله جبال البرز قرار دارد و یکی از روستاهای کوهپایه یی به حساب میاید، شامل دو محل به نامهای "قاسم آباد علیا" و "قاسم آباد سفلی" است که در مجموعه، یازده روستا را در زیر میگیرد. "قاسم آباد علیا" مرکب از هشت روستا است و "قاسم آباد سفلی" که در جنوب شرقی قاسم آباد علیا‌ست از سه روستای کوچک تشکیل شده است. بخشی از "قاسم آباد" که مورد تحقیق ماست، روستای "بالا محله قاسم آباد علیا" ست. روستای قاسم آباد با ۱۲۰ خانوار و جمعیتی در حدود ۶۰۰ تن، مرکز اقتصادی و اجتماعی سایر روستاهای قاسم آباد علیا است. بازار کوچکی دارد که نهری به نام " خشک رود" از آن می‌گذرد. خشک رود که از جنگل دشت رشت بیرون می آید، روستا را مشرب می‌کند و سپس به طرف روستای کوچک "توسا محله" حرکت کرده و از آنجا به دریای خزر میریزد. روستاییان قاسم آبادی برای آبیاری شالیزارهای خود از این نهر استفاده شایانی می برند و با کج کردن مسیر نهر به طرف کانالهای انحرافی یا جویهای کوچک، آب لازم را به مزار شالی میرسانند.
گروههای قومی
مردم "قاسم آباد" به دو گروه اجتماعی زیر تقسیم میشوند:
گالشها، که به چوپانی می‌پردازند و به ندرت در روستاهای ساحلی به سر میبرند و محل اقامتشان بیشتر در ییلاق است. این گروه معمولا در روستاها زمین زراعی ندارند و اگر احیانا صاحب زمینی در آن نواحی باشند، آن را به یکی از روستا نشینان اجاره میدهند. گالشها غالبا در جنگل سکونت دارند و آنهایی که در "قاسم آباد" زمین دارند، به ندرت، حتی در فصل زمستان، در آنجا اقامت میکنند.
گیلها، به کشاورزانی که در محل به آنها "برزگر" و "زارع" گفته میشود، همواره در روستای خود یعنی "قاسم آباد" سکونت دارند.
لازم به تذکر است که گالشها، روستا‌هایی را که گیلها در آن زندگی میکنند، گیلان میگویند. البته، مفهوم این کلمه برای آنها ایالت گیلان نیست، بلکه، مقصودشان ساکنان روستاهای کنار دریاست.
کشاورزی، زمین، آب، برنج، چای، پرتقال، دامداری، تربیت کرم ابریشم، بافندگی
به موجب قانون اصلاحات ارزی (۲۷.۱۰.۱۳۴۱) املاک تقسیم شده، به صورت ۹۰ ساله به مالکان فروخته شده است. شرکتهای تعاونی در سطح روستاها جانشین مالکان بزرگ سابق شد. روستاییان ماشینهای زراعتی را از شرکتهای تعاونی خریداری و این شرکت مایحتاج آنها مانند غلات، قند و غیره را نیز در اختیارشان میگذارد. میتوانند در چهار جوب تعاونیها، از بانک تعاون روستایی یا از بانک اعتباری کشاورزی در شهرستان رودسر، وام دریافت نمایند. استفاده از آب رودخانه ها، بر طبق مقرراتی است که از طرف مقامات اداری ترتیب داده میشود. در واقع تقسیم آب به عهده "میرآب" است که از طرف مقامات دولتی انتخاب میشود. در قاسم آباد یک آبدار هم از طرف اهالی انتخاب میشود. اگر روستا بزرگ باشد بر تعداد میرآب‌ها و آبدار‌ها اضافه خواهد شد. شالیزار‌ها به کشاورزان تعلق دارد و بیش از ده تراکتور و ده کارخانه برنج کوبی در این روستا دائر است. همهٔ وسائلی که برای کشت چای به کار میرود، سنتی بوده و به کشاورز یا چایکار تعلق دارد. برای باغ پرتقال و آبیاری درختان از آب چاه یا آب جوی استفاده میشود. در قاسم آباد تنها به تربیت کرم ابریشم می‌پردازند، ولی تبدیل آن به نسوج ابریشمی در آنجا معمول نیست. آنها پیله‌ها را به کارخانه‌های رودسر میفروشند و از آن شهر یا از بازار‌های تهران ابریشم طبیعی یا مصنوعی میخرند تا در کارگاههای بافندگی روستا از آن استفاده کنند. در قاسم آباد برای بافتن گلیم و جاجیم از پشم استفاده میشود. بافتن پارچه‌های ابریشمی به وسیله کارگاهی به نام پاچال انجام میگیرد. چادر شب‌های زیبای قاسم آباد از نظر زیبایی مورد تحسین و علاقه عموم است. در این روستا نمد هم مالیده میشود. برای مالیدن نمد، هر نمد مالی سبک خاصی دارد که به هیچ وجه قابل مقایسه با کار نمد مال دیگر نیست.
دهقان قاسم آبادی که صاحب سنتهای پر ارزشی است، تحت تاثیر تحول جدید اقتصادی قرار گرفته و قادر به کنترل آن نیست و نیز تحولات تکنولوژی که بر او تحمیل شده و منحصراً در قالب امور کشاورزی بیان میشود از حدود امکاناتش تجاوز می‌کند.
اصغر عسکری خانقاه ۱۳۷۲
گروههای قومی
مردم "قاسم آباد" به دو گروه اجتماعی زیر تقسیم میشوند:
گالشها، که به چوپانی می‌پردازند و به ندرت در روستاهای ساحلی به سر میبرند و محل اقامتشان بیشتر در ییلاق است. این گروه معمولا در روستاها زمین زراعی ندارند و اگر احیانا صاحب زمینی در آن نواحی باشند، آن را به یکی از روستا نشینان اجاره میدهند. گالشها غالبا در جنگل سکونت دارند و آنهایی که در "قاسم آباد" زمین دارند، به ندرت، حتی در فصل زمستان، در آنجا اقامت میکنند.
گیلها، به کشاورزانی که در محل به آنها "برزگر" و "زارع" گفته میشود، همواره در روستای خود یعنی "قاسم آباد" سکونت دارند.
لازم به تذکر است که گالشها، روستا‌هایی را که گیلها در آن زندگی میکنند، گیلان میگویند. البته، مفهوم این کلمه برای آنها ایالت گیلان نیست، بلکه، مقصودشان ساکنان روستاهای کنار دریاست.
کشاورزی، زمین، آب، برنج، چای، پرتقال، دامداری، تربیت کرم ابریشم، بافندگی
به موجب قانون اصلاحات ارزی (۲۷.۱۰.۱۳۴۱) املاک تقسیم شده، به صورت ۹۰ ساله به مالکان فروخته شده است. شرکتهای تعاونی در سطح روستاها جانشین مالکان بزرگ سابق شد. روستاییان ماشینهای زراعتی را از شرکتهای تعاونی خریداری و این شرکت مایحتاج آنها مانند غلات، قند و غیره را نیز در اختیارشان میگذارد. میتوانند در چهار جوب تعاونیها، از بانک تعاون روستایی یا از بانک اعتباری کشاورزی در شهرستان رودسر، وام دریافت نمایند. استفاده از آب رودخانه ها، بر طبق مقرراتی است که از طرف مقامات اداری ترتیب داده میشود. در واقع تقسیم آب به عهده "میرآب" است که از طرف مقامات دولتی انتخاب میشود. در قاسم آباد یک آبدار هم از طرف اهالی انتخاب میشود. اگر روستا بزرگ باشد بر تعداد میرآب‌ها و آبدار‌ها اضافه خواهد شد. شالیزار‌ها به کشاورزان تعلق دارد و بیش از ده تراکتور و ده کارخانه برنج کوبی در این روستا دائر است. همهٔ وسائلی که برای کشت چای به کار میرود، سنتی بوده و به کشاورز یا چایکار تعلق دارد. برای باغ پرتقال و آبیاری درختان از آب چاه یا آب جوی استفاده میشود. در قاسم آباد تنها به تربیت کرم ابریشم می‌پردازند، ولی تبدیل آن به نسوج ابریشمی در آنجا معمول نیست. آنها پیله‌ها را به کارخانه‌های رودسر میفروشند و از آن شهر یا از بازار‌های تهران ابریشم طبیعی یا مصنوعی میخرند تا در کارگاههای بافندگی روستا از آن استفاده کنند. در قاسم آباد برای بافتن گلیم و جاجیم از پشم استفاده میشود. بافتن پارچه‌های ابریشمی به وسیله کارگاهی به نام پاچال انجام میگیرد. چادر شب‌های زیبای قاسم آباد از نظر زیبایی مورد تحسین و علاقه عموم است. در این روستا نمد هم مالیده میشود. برای مالیدن نمد، هر نمد مالی سبک خاصی دارد که به هیچ وجه قابل مقایسه با کار نمد مال دیگر نیست.
دهقان قاسم آبادی که صاحب سنتهای پر ارزشی است، تحت تاثیر تحول جدید اقتصادی قرار گرفته و قادر به کنترل آن نیست و نیز تحولات تکنولوژی که بر او تحمیل شده و منحصراً در قالب امور کشاورزی بیان میشود از حدود امکاناتش تجاوز می‌کند.
اصغر عسکری خانقاه ۱۳۷۲
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen